Gỗ Tần Bì Nguồn gốc, đặc tính và ứng dụng trong cuộc sống

Gỗ Tần Bì là một loại gỗ quý hiếm được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ chế tạo đồ nội thất, xây dựng cho đến sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, gỗ Tần Bì luôn được đánh giá cao về chất lượng và giá trị. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguồn gốc, đặc tính và ứng dụng của loại gỗ này trong cuộc sống.

Gỗ cây Tần Bì là gỗ gì? Thuộc nhóm mấy?

Gỗ Tần Bì là tên gọi thông dụng của loại gỗ có tên khoa học là Dalbergia cochinchinensis Pierre. Đây là một loài cây thuộc họ Đậu (Fabaceae) và là thành viên của chi Dalbergia. Cây Tần Bì thường được tìm thấy ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu là ở Đông Nam Á và Nam Trung Quốc.

Theo phân loại của Hiệp hội Cây gỗ Việt Nam (VIFORES), gỗ Tần Bì thuộc nhóm 1A – nhóm gỗ quý hiếm và đắt tiền nhất. Điều này cho thấy giá trị và tính quý của loại gỗ này trong ngành công nghiệp gỗ.

Thông tin khoa học về cây Tần Bì

Cây Tần Bì có tên khoa học là Dalbergia cochinchinensis Pierre, còn được gọi là Dalbergia tonkinensis Prain hay Dalbergia oliveri Gamble. Cây có thân gỗ to, cao từ 20-30m, đường kính từ 50-80cm. Vỏ cây màu xám nhạt, có nhiều vết nứt sâu và rãnh dọc theo thân cây. Lá cây có lá chét kép lông chim, mặt trên màu xanh bóng, mặt dưới màu xám nhạt.

Cây Tần Bì có hoa màu trắng, mọc thành chùm tán ở ngọn cây. Quả của cây có hình dạng giống như quả đậu, có màu nâu đen khi chín. Trong mỗi quả có từ 1-3 hột, có màu đen và có mùi thơm đặc trưng. Cây Tần Bì thường ra hoa vào tháng 4-5 và thu hoạch quả vào tháng 9-10.

Đặc tính sinh trưởng và đặc điểm hình thái của cây Tần Bì

Cây Tần Bì là loại cây có tốc độ sinh trưởng chậm, chỉ cần 20 năm mới đạt đường kính khoảng 30cm. Thời gian để cây đạt đường kính 50cm là từ 40-50 năm. Điều này cho thấy cây Tần Bì là loại cây có tuổi thọ lâu dài và cần sự bảo vệ và quản lý khai thác cẩn thận.

Đặc điểm hình thái của cây Tần Bì là thân gỗ to, màu nâu đỏ và có vân gỗ đẹp. Vỏ cây có nhiều vết nứt và rãnh dọc theo thân, tạo nên vẻ đẹp tự nhiên và độc đáo cho loại gỗ này. Lá cây có màu xanh bóng và có hình dạng giống như lá chét kép lông chim. Quả của cây có hình dạng giống như quả đậu, có màu nâu đen khi chín và có mùi thơm đặc trưng.

Nguồn gốc và hiện trạng khai thác gỗ Tần Bì hiện nay

Nguồn gốc của cây Tần Bì chủ yếu là ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu là ở Đông Nam Á và Nam Trung Quốc. Tại Việt Nam, cây Tần Bì được tìm thấy ở các tỉnh phía Bắc như Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn và các tỉnh phía Nam như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên.

Hiện nay, việc khai thác gỗ Tần Bì đang gặp nhiều khó khăn do số lượng cây Tần Bì trong tự nhiên giảm dần. Theo báo cáo của Hiệp hội Cây gỗ Việt Nam (VIFORES), từ năm 2010 đến nay, sản lượng gỗ Tần Bì đã giảm tới 50%. Nguyên nhân chính là do sự phát triển của các ngành công nghiệp khác như xây dựng, nông nghiệp và du lịch, khiến diện tích rừng tự nhiên bị thu hẹp.

Phân loại các loại gỗ Tần Bì tại Việt Nam

Tại Việt Nam, gỗ Tần Bì được phân loại thành 3 loại chính: Tần Bì đỏ, Tần Bì vàng và Tần Bì trắng. Các loại gỗ này có đặc điểm khác nhau về màu sắc, vân gỗ và giá trị.

Tần Bì đỏ

Tần Bì đỏ là loại gỗ có màu đỏ nâu đậm và có vân gỗ rất đẹp. Đây là loại gỗ được ưa chuộng để chế tạo các sản phẩm nội thất cao cấp như bàn ghế, tủ kệ, giường ngủ… Gỗ Tần Bì đỏ còn được sử dụng trong xây dựng nhà cửa và sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Tần Bì vàng

Tần Bì vàng có màu vàng nhạt và có vân gỗ đẹp. Loại gỗ này thường được sử dụng để chế tạo các sản phẩm nội thất như bàn ghế, tủ kệ, giường ngủ… Tuy nhiên, do màu sắc không quá đặc biệt nên giá trị của Tần Bì vàng thường thấp hơn so với Tần Bì đỏ.

Tần Bì trắng

Tần Bì trắng có màu trắng sữa và có vân gỗ đẹp. Loại gỗ này thường được sử dụng để chế tạo các sản phẩm nội thất như bàn ghế, tủ kệ, giường ngủ… Tuy nhiên, do màu sắc không quá đặc biệt nên giá trị của Tần Bì trắng thường thấp hơn so với Tần Bì đỏ và Tần Bì vàng.

Đặc điểm của gỗ Tần Bì, Gỗ Tần Bì có bền không?

Gỗ Tần Bì là loại gỗ có tính chất cơ học rất tốt, có độ bền cao và khả năng chống mối mọt tốt. Điều này cho thấy gỗ Tần Bì là loại gỗ rất phù hợp để sử dụng trong các sản phẩm nội thất và xây dựng. Ngoài ra, gỗ Tần Bì còn có khả năng chống cong vênh và co ngót, giúp cho các sản phẩm được chế tạo từ loại gỗ này có tuổi thọ lâu dài.

Tuy nhiên, việc bảo quản và sử dụng gỗ Tần Bì cũng cần được chú ý để đảm bảo tính bền vững của sản phẩm. Các sản phẩm nội thất và xây dựng từ gỗ Tần Bì cần được bảo quản trong môi trường khô ráo và thoáng mát, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và nước. Việc sử dụng các sản phẩm bằng gỗ Tần Bì cũng cần được đảm bảo về trọng lượng và tải trọng để tránh gây hư hỏng cho sản phẩm.

Ứng dụng của gỗ Tần Bì trong cuộc sống

Gỗ Tần Bì có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống, từ chế tạo đồ nội thất cho đến xây dựng và sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của gỗ Tần Bì:

Chế tạo đồ nội thất

Gỗ Tần Bì là nguyên liệu chính để chế tạo các sản phẩm nội thất cao cấp như bàn ghế, tủ kệ, giường ngủ… Với màu sắc và vân gỗ đẹp, gỗ Tần Bì mang lại vẻ sang trọng và đẳng cấp cho không gian sống. Ngoài ra, tính bền và chống mối mọt của gỗ Tần Bì cũng là một yếu tố quan trọng khiến cho loại gỗ này được ưa chuộng trong việc chế tạo đồ nội thất.

Xây dựng

Gỗ Tần Bì cũng được sử dụng trong xây dựng nhà cửa và các công trình kiến trúc khác. Với tính chất cơ học tốt và khả năng chống cong vênh, gỗ Tần Bì được sử dụng để làm cột, dầm và các bộ phận cấu kiện khác trong xây dựng. Ngoài ra, gỗ Tần Bì còn được sử dụng để làm ván ép và ván lạng cho các công trình xây dựng.

Sản xuất sản phẩm thủ công mỹ nghệ

Gỗ Tần Bì còn được sử dụng để sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như đồ trang trí, đồ chơi, đồ dùng gia đình… Với màu sắc và vân gỗ đẹp, gỗ Tần Bì mang lại vẻ đẹp tự nhiên và độc đáo cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Đặc biệt, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ gỗ Tần Bì còn có giá trị cao và được ưa chuộng trên thị trường.

Gỗ Tần Bì có an toàn với sức khỏe không?

Theo các chuyên gia, gỗ Tần Bì là loại gỗ an toàn với sức khỏe khi sử dụng trong các sản phẩm nội thất và xây dựng. Tuy nhiên, việc sử dụng gỗ Tần Bì cũng cần được chú ý để tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất và gia công. Ngoài ra, khi sử dụng các sản phẩm từ gỗ Tần Bì, cần đảm bảo về vệ sinh và bảo quản để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Kết luận

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy rằng gỗ Tần Bì là một loại gỗ quý hiếm với nhiều đặc tính và ứng dụng trong cuộc sống. Từ chế tạo đồ nội thất cho đến xây dựng và sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, gỗ Tần Bì luôn được đánh giá cao về chất lượng và giá trị. Tuy nhiên, việc bảo vệ và quản lý khai thác gỗ Tần Bì cần được chú ý để đảm bảo tính bền vững của nguồn tài nguyên này. Chúng ta cần có những biện pháp bảo vệ và phát triển cây Tần Bì để đảm bảo nguồn cung cấp gỗ này trong tương lai.